Als accountant, belastingadviseur, notaris of advocaat weet je dat je in het kader van de Wwft ongebruikelijke transacties moet melden. Wanneer je het cliëntenonderzoek achterwege laat of ongebruikelijke transacties niet (tijdig) meldt, kan je dit duur komen te staan. Naast bestuursrechtelijke gevolgen kan het ook leiden tot strafrechtelijke vervolging. Je maakt je immers schuldig aan een economisch delict.

Maar een ongebruikelijke transactie melden is niet geheel zonder risico. Minister Grapperhaus is hier onlangs op ingegaan. Zo schrijft hij in zijn Kamerbrief van 13 november 2020 over de voortgang van aanpak ondermijnende criminaliteit dat het volledig anoniem melden van ongebruikelijke transacties niet mogelijk blijft, maar in uitzonderingsgevallen kunnen gegevens wel geanonimiseerd worden opgenomen in het strafdossier. Meer aandacht voor de veiligheid van de melder In de praktijk gaan meldingen geregeld gepaard met dreiging. Hier worden al sinds een aantal jaren Kamervragen over gesteld. Maar er gloort hoop aan de horizon. Het waarborgen van de veiligheid van melders van ongebruikelijke transacties krijgt namelijk meer aandacht. Grapperhaus geeft aan dat signalen van melders die contact opnemen met de politie niet alleen zeer serieus worden genomen; de overheid kan ook (aanvullende) maatregelen nemen in het kader van het stelsel bewaken en beveiligen. Waarom blijft de bedrijfs- of kantoornaam van een melder noodzakelijk? Het Openbaar Ministerie kan alleen verder kan met een verdacht verklaarde transactie wanneer deze ook geverifieerd kan worden. Bovendien moet het voor het OM mogelijk zijn om aanvullende en verduidelijkende gegevens op te kunnen vragen bij de meldende instelling. Zonder vermelding van de bedrijfs- of kantoornaam van de meldende instelling in het strafdossier, kan niet door de verdediging en de rechter worden getoetst op basis van welke specifieke informatie een opsporingsonderzoek is gestart, aldus Grapperhaus. Onder welke voorwaarden kan de melder van een ongebruikelijke transactie wel deels geanonimiseerd worden? Het OM kan wel gebruikmaken van de bestaande wettelijke kaders om melders te beschermen. Grapperhaus verwijst daarbij naar de wettelijke bepaling die het voor een officier van justitie mogelijk maakt om een verdachte processtukken te onthouden, als dit in het belang is van het onderzoek. Daaronder valt dus, in uitzonderlijke gevallen en ter bescherming van de melder, het anonimiseren van de gegevens van de meldingsplichtige instelling in het strafdossier. Het geeft misschien wel vertrouwen, dat, mocht het nodig zijn, de wet meer bescherming kan en gaat bieden. Maar waakzaamheid blijft geboden.  Ik moet dan bijvoorbeeld denken aan de recente reeks van aanslagen die gelinkt worden aan de afpersingszaak van een fruithandel. De lijsten met namen van personeelsleden werd door het OM per ongeluk toegevoegd aan het strafdossier. Deze gelekte lijst lijkt nu gebruikt te worden door afpersers. Heb jij of je cliënt (in)direct te maken met een ongebruikelijke transactie en wil je weten hoe je hier op de juiste manier mee omgaat? Of heb je andere vragen rond de Wwft? Neem dan contact met mij op.