Piloten zijn gewend aan veranderingen in hun leefomgeving. Met een zekere regelmaat vinden er ook wijzigingen plaats in hun fiscale omgeving. Reden voor deze wijziging kunnen zijn gelegen in een wijziging in een relevant belastingverdrag en fiscale jurisprudentie Het uitgebrachte Besluit van 7 september 2017 voor werknemers die actief zijn in een Golfstaat kan een in Nederland wonende piloot veel fiscaal voordeel opleveren.

Belastingverdragen sluiten voor heffing meestal aan bij plaats feitelijke leiding luchtvaartmaatschappij Piloten vliegen de hele wereld over. Volgens de meeste belastingverdragen komt het heffingsrecht over het loon van de piloot die in Nederland woont toe aan het vestigingsland waar de plaats van feitelijke leiding van de luchtvaartmaatschappij die het luchtvaartuig exploiteert (in het internationale verkeer) is gevestigd. De bepaling biedt een praktische uitkomst omdat het moeilijk is vast te stellen in welk luchtruim (zeker boven open zee) en voor hoe lang de piloot aldaar heeft gewerkt. Bij sommige belastingverdragen is woonstaat piloot heffingsbevoegd Conform Nederlands verdragsbeleid kennen andere belastingverdragen van Nederland het heffingsrecht over de inkomsten van de piloot toe aan de woonstaat. Uiteindelijk zullen de feiten en omstandigheden dus bepalen welk land heffingsbevoegd zal zijn. Definitie internationaal verkeer in OESO-modelverdrag In het OESO-modelverdrag (tekst vanaf 1963) is een aparte bepaling opgenomen voor werknemers met inkomsten verkregen voor werkzaamheden aan boord van een schip of luchtvaartuig dat wordt geëxploiteerd in het internationale verkeer. Sinds 1977 heeft de OESO het in dit kader relevante begrip ‘internationaal verkeer’ gedefinieerd. Het gaat om ‘elk grensoverschrijdend vervoer middels een schip of luchtvaartuig uitgeoefend door een onderneming die haar plaats van werkelijke leiding in één van beide verdragstaten heeft’. Een belastingverdrag dat is gesloten vóór 1977 zal deze definitie dus niet bevatten. Dit kwam aan de orde in het volgende arrest van 22 april 2016, ECI:NL:HR:2016:701. Een in Nederland woonachtige piloot is werkzaam voor een Britse luchtvaartmaatschappij maar gestationeerd in Frankrijk. De Hoge Raad concludeerde dat art. 15 lid 3 van het belastingverdrag Nederland-Frankrijk (uit 1973) van toepassing was omdat deze bepaling afwijkt van de bepaling zoals (vanaf 1977) opgenomen in OESO modelverdrag. Het heffingsrecht kwam daarom toe aan Nederland als woonstaat van de piloot. Wanneer het bijzondere art. 15 lid 3 OESO niet van toepassing is bijvoorbeeld omdat niet wordt voldaan aan de definitie van internationaal verkeer valt men terug op de algemene toewijzingsregels voor inkomsten uit niet zelfstandige arbeid. De heffingsbevoegdheid wordt in dat geval doorgaans toegewezen aan de werkstaat. Verdrag Nederland-Duitsland Het oude belastingverdrag Nederland-Duitsland uit 1959 bevatte de regel dat piloten in het land waar de luchtvaartmaatschappij is gevestigd in de belastingheffing werden betrokken. In 2012 is er een nieuw belastingverdrag tot stand gekomen. De heffingsbevoegdheid sloot oorspronkelijk aan bij de woonstaat van de piloot. Nederlandse piloten die in dienst waren van Duitse luchtvaartmaatschappijen vreesden de hogere belastingdruk in Nederland. Om ook de concurrentieverstoringen hiervan tegen te gaan is er een wijzigingsprotocol aan het belastingverdrag met Duitsland toegevoegd inhoudende dat per 1 januari 2016 voor de toewijzing van het heffingsrecht over inkomsten van piloten weer wordt aangesloten bij de vestigingsplaats van de luchtvaartmaatschappij. Besluit 7 september 2017 ter voorkoming dubbele belasting Golfstaten De belastingverdragen van Nederland met de Golfstaten (Bahrein, Koeweit, Oman, Qatar, Verenigde Arabische Emiraten, Saudi-Arabië) wijzen het land waar de luchtvaartmaatschappij is gevestigd aan als heffingsbevoegde. Bij luchtvaartmaatschappijen als Qatar Airways moest Nederland dus terugtreden. Maar omdat Nederland slechts verrekening gaf van de betaalde belasting in de Golfstaten (en hier betaalt men geen of weinig belasting), moesten de in Nederland woonachtige piloten effectief toch in Nederland inkomstenbelasting betalen. Om concurrentieverstoring tegen te gaan heeft de minister in een besluit van 7 september 2017, nr. IZV 2017-000015971 afgekondigd dat Golfstaat-werknemers voortaan zijn vrijgesteld voor hun salaris. Dit besluit geldt met terugwerkende kracht tot 2015. Feitelijk resulteert de nieuwe mogelijkheid tot vrijstelling vaak tot dubbele niet-belastingheffing. Casus piloot woonachtig in Nederland werkt voor Qatar Airways Een in Nederland woonachtige piloot werkt voor Qatar Airways, dat in Doha (Qatar) haar hoofdkantoor heeft. De piloot heeft een formele arbeidsovereenkomst met Qatar Airways (Doha) en krijgt zijn salaris vanuit het hoofdkantoor op zijn Nederlandse bankrekening overgemaakt. Op grond van het bepaalde in het belastingverdrag tussen Nederland en Qatar komt het heffingsrecht toe aan Qatar (vanwege de plaats van werkelijke leiding). Nederland zal dus een vermindering ter voorkoming van dubbele belastingheffing moeten toekennen. In het belastingverdrag met Qatar is opgenomen dat Nederland dat op basis van de verrekeningsmethode doet. Doordat de piloot in Qatar geen inkomstenbelasting had betaald was de piloot effectief gezien Nederlandse inkomstenbelasting verschuldigd. Besluit van 7 september 2017 leidt tot vrijstelling belastingheffing in Nederland Met het Besluit van 7 september 2017 in de hand kan de piloot met terugwerkende kracht naar 1 januari 2015 aanspraak maken een vermindering ter voorkoming van dubbele belastingheffing op basis van de vrijstellingsmethode. Dat kan een aanzienlijk fiscaal voordeel opleveren. De piloot doet er goed aan snel een aanvulling in te dienen op de aangiften inkomstenbelasting  2015 of 2016 of bezwaar aan te tekenen. Conclusie De piloot is gewend aan een snel veranderende wereld. Deze dynamiek ziet de piloot ook terug in een aantal relevante fiscale ontwikkelingen. Door het Besluit van 7 september 2017 is het mogelijk dat in Nederland geen belasting wordt betaald over het salaris, ook al is de piloot daar woonachtig. Meestal blijft de belastingheffing in de Golfstaten vrij beperkt, dus het fiscaal voordeel van deze regeling kan aanzienlijk zijn. Wilt u vrijblijvend sparren over de fiscale mogelijkheden, aarzel dan niet om contact met mij op te nemen hierover.