Het is niet altijd eenvoudig om te bepalen waar een piloot die in Nederland woont is verzekerd voor de sociale verzekering. Relevant hierbij is waar de thuisbasis zich bevindt en of de piloot binnen of buiten de EU werkzaam is.

Sociale verzekeringsplicht piloten werkzaam in EU Indien de piloot in Nederland woont en voor een vliegmaatschappij in de Europese Unie werkzaam is, gelden er andere regels dan in het geval dat hij buiten Europa zou werken. In Europa geldt namelijk verordening 883/2004, die aanwijsregels bevat om te voorkomen dat werknemers dubbel verzekerd zijn voor de sociale verzekeringen. Deze regels hebben voorrang boven het nationale recht of de eventueel afgesloten bilaterale verdragen. In 2012 is de verordening gewijzigd voor cockpit- en cabinepersoneel. Het doel van deze wijziging is om te voorkomen dat de sociale zekerheidspositie van dit personeel continue wijzigt. Het land waar de piloot zich dient te verzekeren is volgens de verordening het land waar de thuisbasis zich bevindt. De thuisbasis wordt omschreven als ‘de locatie die door de exploitant aan het bemanningslid is aangewezen en waar het bemanningslid in de regel een dienstperiode of een reeks dienstperioden aanvangt en beëindigd, en waar, onder normale omstandigheden, de exploitant niet verantwoordelijk is voor de accommodatie van het bemanningslid in kwestie. Dus een in Nederland wonende piloot die voor Lufthansa (gevestigd in Duitsland) vliegt en normaal gesproken zijn diensten in Parijs begint, dient zich in Frankrijk te verzekeren. Overigens kunnen piloten nog tot uiterlijk 2022 zijn verzekerd op grond van de oude verordening 1408/71. Sociale verzekeringsplicht piloten werkzaam buiten EU Indien de piloot in Nederland woont maar buiten de Europese Unie in dienstbetrekking werkzaam is, dan geldt de hierboven genoemde verordening niet en moet men terugvallen op een eventueel afgesloten verdrag of de nationale wetgeving. Indien de piloot voor bijvoorbeeld KLM (gevestigd in Nederland) vliegt en gestationeerd is in Qatar, moet eerst worden beoordeeld of er een verdrag van toepassing is. Aangezien er nauwelijks verdragen zijn gesloten betreffende de sociale zekerheid zal dit meestal niet het geval zijn. Daarna moet worden vastgesteld of de verzekeringsplicht in Nederland op grond van het Besluit uitbreiding en beperking kring verzekerden volksverzekeringen 1999 (hierna: Bupo) aanwezig is. Op grond van art. 17 Bupo is er voor de piloot in Nederland geen verzekeringsplicht indien hij werkzaam is voor een maatschappij die gevestigd is buiten Nederland. Dit is alleen anders als hij uitsluitend in Nederland zou vliegen of werkt bij een vaste inrichting van een buitenlandse maatschappij in Nederland. Dit is bijvoorbeeld het geval als Qatar Airways ook een kantoor op Schiphol heeft waar de piloot op de loonlijst staat. Dan is de piloot dus verplicht verzekerd in Nederland. Conclusie Voor de piloot in dienstbetrekking is het niet altijd eenvoudig te bepalen in welk land hij of zij verzekerd is voor de sociale verzekeringen. Wilt u hierover in uw situatie eens vrijblijvend sparren? Neem dan vooral contact met mij op.