Met ingang van 1 januari 2019 geldt voor de vennootschapsbelasting een verdere beperking van de afschrijving op onroerende zaken in eigendom. Waar tot eind 2018 in voorkomende situaties mocht worden afgeschreven tot 50% van de WOZ-waarde van een object, geldt sindsdien een grens van 100% van de WOZ-waarde. Voor veel nijvere stichtingen en verenigingen zónder winstoogmerk maar mét eigen vastgoed in gebruik, leidt deze wetswijziging eerder tot belasting- en aangifteplicht voor de vennootschapsbelasting.

Grondslagverbreding vennootschapsbelasting vormt de prijs voor tariefmatiging Om ondernemen in Nederland aantrekkelijker te maken, wordt  het nominale tarief voor de vennootschapsbelasting de komende jaren stapsgewijs verlaagd. Van een minimumtarief van 20% in 2018 naar een minimumtarief van 15% in 2021. Tot zover de welkome boodschap van het kabinet. Deze maatregel wordt echter deels gefinancierd uit een verbreding van de heffingsgrondslag. Door fiscale aftrekposten te beperken, stijgt kortweg de fiscale winst en is derhalve eerder sprake van effectieve belastingafdracht aan de schatkist. Voor iedere organisatie die onroerende zaken in eigendom heeft en deze voor de eigen activiteiten gebruikt, brengt deze maatregel een groter belang met zich bij de heffing van vennootschapsbelasting. Naar mijn ervaring heeft het al dan niet onderworpen zijn aan de regels uit de Wet op de vennootschapsbelasting  daarmee specifiek voor stichtingen en verenigingen meer gewicht dan voorheen. Met die onderworpenheid komt immers de fiscale beperking van afschrijvingslasten over  materiële vaste activa in beelden dit kan dus leiden tot een hogere fiscale winst. Fiscaal belang óók voor instellingen zonder winstoogmerk Hoewel menige stichting, vereniging of andersoortige non-profitorganisatie zich naar mijn ervaring in de praktijk weinig druk maakt over deze ontwikkelingen in de fiscale wetgeving, neemt de Belastingdienst inmiddels belangrijke standpunten in. Deze standpunten nopen bestuurders en toezichthouders naar mijn overtuiging om de fiscale positie van hun non-profitorganisatie nader te bezien en meer concreet te onderbouwen. Waarom betaalt een instelling geen winstbelasting? Veel stichtingen en verenigingen verzorgen (van oudsher) geen aangifte vennootschapsbelasting. Al was het maar omdat de Belastingdienst hen daartoe jaarlijks geen uitnodiging stuurt en de organisatie ook niet als zodanig door de Belastingdienst in haar basisadministratie is opgenomen. Het kan uiteraard volledig juist zijn dat een instelling als niet-belastingplichtig is aangemerkt. Maar vaak blijkt dit niet correct. Bijvoorbeeld omdat de activiteiten van een stichting of vereniging niet (geheel) meer dezelfde zijn als onder een voorgaand bestuur en/of de exploitatieresultaten sinds de oprichting van de organisatie niet langer aan de (drempel)voorwaarden van een subjectieve vrijstelling voldoen. Risico’s bij (te) laat onderkennen belastingplicht Wanneer een stichting of vereniging een pand in eigendom heeft en volgens de wetgeving  met behulp van dat pand een onderneming drijft, dan laat de afschrijvingsbeperking op vastgoed zich voor de instelling eerder dan voorheen voelen. Haar jaarrekening 2019 zal immers waarschijnlijk niet op andere grondslagen worden opgesteld dan in voorgaande jaren. Daarmee kan het exploitatieresultaat van de organisatie op commerciële grondslag feitelijk (schijnbaar stilzwijgend!) fors uit de pas gaan lopen met het exploitatieresultaat van de instelling naar fiscale grondslagen. Omwille van de afschrijvingsbeperkingen op vastgoed mag duidelijk zijn dat het niveau van de fiscale winst hoger ligt dan dat van de commerciële winst. Specifiek voor instellingen zonder winstoogmerk betekent een hogere fiscale winst uit hun onderneming meestal direct een einde aan de toepassing van de subjectieve vrijstelling. Voor de organisatie ontstaat daarmee belasting- en aangifteplicht. Wanneer deze wijziging in de fiscale positie niet direct wordt onderkend, dreigen achteraf substantiële risico’s. De Belastingdienst kan overgaan tot navordering van gemiste belastingopbrengsten, waarbij de instelling tevens geconfronteerd kan worden met boetes en belastingrente. Omdat de belastingrente voor vennootschapsbelastingplichtigen daarbij minimaal 8% bedraagt, zal menig goedwillende non-profit instelling daarbij snel het gevoel bekruipen in een nachtmerrie te belanden. Conclusie Ondernemende maatschappelijke instellingen dienen hun doelen het beste door hun rendement primair te laten toevloeien aan hun (goede) doel, onderwijs of zorg en niet aan de schatkist. De ‘nachtmerrie’ van de vennootschapsbelastingplicht kunnen veel instellingen naar mijn ervaring het beste voorkomen door het belang van de vastgoedexploitatie voor hun fiscale positie tijdig te onderkennen. Tijdige actie in verband met de nadere afschrijvingsbeperkingen op vastgoed kan daarbij de voornoemde risico’s meestal geheel wegnemen of toch ten minste beperken. Mocht u, uw instelling of cliënt worstelen met de impact van afschrijvingsbeperkingen op vastgoed voor de vennootschapsbelastingpositie, dan kunt u desgewenst vrijblijvend contact met mij opnemen om oplossingen te verkennen.